অসমৰ জনজীৱনত আৰ্ছেনিক (Arsenic) আৰু ফ্লুৰাইড (Fluoride) প্ৰদূষণ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ স্বাস্থ্য আৰু পৰিৱেশীয় সমস্যা হৈ উঠিছে। ভূগৰ্ভস্থ পানীত এই ৰাসায়নিক পদাৰ্থবোৰৰ অতিৰিক্ত পৰিমাণে থকাটোৱে মানুহৰ স্বাস্থ্য, কৃষি, আৰু দৈনন্দিন জীৱনত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছে। ইয়াৰ কাৰণ, প্ৰভাৱ, আৰু সমাধানৰ বিষয়ে তলত আলোচনা কৰা হ’ল:
আৰ্ছেনিক প্ৰদূষণ:
কাৰণ:
- ভূতাত্ত্বিক উৎস: অসমৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ কিছুমান অঞ্চলৰ মাটি আৰু শিলত আৰ্ছেনিকৰ প্ৰাকৃতিক ভাণ্ডাৰ আছে। পানীৰ স্তৰ কমি যোৱাৰ লগে লগে এইবোৰ পানীৰ লগত মিহলি হয়।
- মানৱসৃষ্ট কাৰক: অত্যধিক ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ ব্যৱহাৰ (কৃষি, উদ্যোগ, ঘৰুৱা) আৰু অনিয়ন্ত্ৰিত নলকূপৰ প্ৰয়োগে আৰ্ছেনিক মিশ্ৰিত পানী ওপৰলৈ উলিয়াই আনে।
প্ৰভাৱিত অঞ্চল:
- নগাঁও, কামৰূপ, বৰপেটা, কাৰ্বি আংলং, কাছাৰ, আদি জিলাত আৰ্ছেনিকৰ পৰিমাণ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা (WHO)-ৰ নিৰ্দিষ্ট মান (১০ µg/L)তকৈ অধিক পোৱা গৈছে।
স্বাস্থ্যত প্ৰভাৱ:
- দীৰ্ঘম্যাদী বিষক্ৰিয়া (Arsenicosis): ছালৰ ৰোগ, কেঞ্চাৰ (ছাল, মূত্ৰাশয়, হাঁওফাঁও), হৃদৰোগ, স্নায়ৱিক ক্ষতি।
- শিশুৰ বিকাশত বাধা: গৰ্ভৱতী মহিলাই আৰ্ছেনিকযুক্ত পানী খালে গৰ্ভস্থ সন্তানৰ বৌদ্ধিক বিকাশ বাধাগ্ৰস্ত হয়।
ফ্লুৰাইড প্ৰদূষণ:
কাৰণ:
- ভূতাত্ত্বিক কাৰক: অসমৰ কিছুমান অঞ্চলৰ শিল স্তৰত ফ্লুৰাইডৰ প্ৰাকৃতিক উপস্থিতি।
- কৃষিৰ ৰাসায়নিক: ফছফেট সাৰ আৰু কীটনাশকৰ ব্যৱহাৰে ফ্লুৰাইডৰ পৰিমাণ বাঢ়োৱাত সহায় কৰে।
প্ৰভাৱিত অঞ্চল:
- কামৰূপ, নলবাৰী, ওদালগুৰি, ধুবুৰী, আদি জিলাত ফ্লুৰাইডৰ পৰিমাণ ১.৫ mg/L (WHO-ৰ মান)তকৈ বেছি।
স্বাস্থ্যত প্ৰভাৱ:
- ডেন্টাল ফ্লুৰ’ছিছ: দাঁতৰ ৰং সেউজীয়া-ক’লা হোৱা, দাঁতৰ এনামেল নষ্ট হোৱা।
- স্কেলিটাল ফ্লুৰ’ছিছ: হাড়ৰ বিষ, গঠন বিকৃতি, অস্থি সহজতে ভঙা।
- কিডনি আৰু স্নায়ুৰ ক্ষতি: দীৰ্ঘদিনীয়া ফ্লুৰাইড গ্রহণে কিডনি বিকল হ’ব পাৰে।
সমাজ আৰু অৰ্থনীতিৰ ওপৰত প্ৰভাৱ:
- স্বাস্থ্য বাজেটৰ ওপৰত চাপ: ৰোগৰ চিকিৎসাত পৰিয়ালবোৰৰ অৰ্থনৈতিক ভাৰ বৃদ্ধি।
- কৃষি উৎপাদনত ক্ষতি: আৰ্ছেনিকযুক্ত পানীৰে সিঁচিলে মাটিৰ গুণাগুণ নষ্ট হয়।
- সমাজত বৈষম্য: দৰিদ্ৰ জনসাধাৰণে বেছি দামী ফিল্টাৰ বা বিশুদ্ধ পানী কিনিব নোৱাৰে।
সমাধানৰ পথ:
- বিশুদ্ধ পানীৰ ব্যৱস্থা:
- জল জীৱন মিছন: গ্ৰাম্য অঞ্চলত পানীৰ শোধনাগাৰ স্থাপন।
- ৰেইনৱাটাৰ হাৰ্ভেষ্টিং: বৰষুণৰ পানী সংৰক্ষণৰ প্ৰচলন।
- জ্ঞান আৰু সচেতনতা:
- পানী পৰীক্ষাৰ কিট বিনামূলীয়া বিতৰণ।
- স্কুল-মহলাত স্বাস্থ্য শিক্ষা কাৰ্যসূচী।
- বিকল্প উৎসৰ সন্ধান:
- নদীৰ পানী শোধন কৰি ব্যৱহাৰ।
- গভীৰ নলকূপ (Deep Tube Wells) স্থাপন, কাৰণ গভীৰ স্তৰত আৰ্ছেনিক/ফ্লুৰাইড কম।
- চৰকাৰী নীতি:
- দূষিত অঞ্চলত নলকূপৰ অনুমোদন ৰোধ।
- আৰ্ছেনিক আৰু ফ্লুৰাইডৰ মণিটৰিংৰ বাবে ৰিয়েল-টাইম ডেটাবেছ।
প্ৰত্যাহ্বান:
- ভৌগোলিক জটিলতা: অসমৰ নদ-নদী, বানপানীৰ বাবে দূষণ নিয়ন্ত্ৰণত অসুবিধা।
- অৰ্থনৈতিক অভাৱ: গ্ৰাম্য অঞ্চলত উন্নত প্রযুক্তিৰ অভাৱ।
- জনসচেতনতাৰ অভাৱ: বহুতে দূষণৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়তো বুজি নাপায়।
উপসংহাৰ:
অসমত আৰ্ছেনিক আৰু ফ্লুৰাইড প্ৰদূষণ এক নীৰৱ সংকট হৈ আছে। ইয়াৰ পৰা মুক্ত হ’বলৈ চৰকাৰ, NGOs, আৰু স্থানীয় সমাজৰ সমন্বিত প্ৰচেষ্টা আৱশ্যক। পানীৰ অধিকাৰক জনস্বাস্থ্যৰ মৌলিক অধিকাৰ হিচাপে গুৰুত্ব দিলে সুস্থ ভৱিষ্যৎ গঢ়িব পৰা যাব।
